بهرهكشی و سوءاستفاده از كودكان و نوجوانان، به یكی از زمینههای مهم جرایم سایبری تبدیل شده است. پس بهتر است والدین بدانند كه فرزند شما هم با بیشترین احتمال ممكن در معرض این تهدید عمده قرار دارد.
كودكان و نوجوانان آسیب پذیرترین قشر كاربران اینترنت هستند. اغلب آنها بی تجربه، كنجكاو، احساساتی و از همه مهمتر "تنها" هستند و درست به همین دلیل هدف خوبی برای مجرمان و تبهكاران اینترنتی محسوب می شوند.
نمیتوان تصور كرد كه فرزندان ما بزرگ شوند، رشد كنند، به دانشگاه بروند، وارد حوزههای مختلف شوند اما با كامپیوتر سروكار نداشته باشند و شبكه جهانی (اینترنت) را نشناسند. دنیای امروز دنیای تكنولوژیهای جدید است كه چنان با سرعت وارد زندگی بشر شده و راه نفوذ خود را ادامه میدهند كه نمیتوان از كنار آنها با بی تفاوتی گذشت؛ بلكه باید با آنها به روش صحیح برخورد كرد تا بیشترین سود و استفاده حاصل آید. همچنان كه اثرات مثبت تكنولوژیهای نوین در كیفیت زندگی ما قابل انكار نیست؛ در صورت عدم مدیریت صحیح نیز ممكن است تأثیرات مضر آن بر زندگی كودكان و نوجوانان ما غیرقابل جبران باشد.
یكی از مهمترین عوامل برای تعیین اثر مثبت یا منفی رایانه مدت زمانی است كه كودك یا نوجوان از آن استفاده میكند و مسئله دیگر نوع فعالیت هایی است كه با آنها درگیر است. وقتی بچه برای مدت طولانی از روز پای كامپیوتر می نشیند در سایر فعالیتهای تحصیلی، ارتباطی و اجتماعی دچار عقب ماندگی میشود.
استفاده زیاد و كنترل نشده از كامپیوتر موجب افزایش وزن، ركود عملكرد اجتماعی- ارتباطی، گوشه گیری، انزوا و غمگینی می شود همچنین بازیهای خشن كامپیوتری كودكان و نوجوانان را مستعد مشكلات رفتاری و پرخاشگری میكند ولی اگر از برنامه های صحیح آموزشی استفاده شود خلاقیت افزایش مییابد و فرصتی برای اكتشاف و جستجوگری در اختیار او قرار میگیرد.
ایجاد بلوغ زودرس در نوجوانان و اثرات منفی بر رشد طبیعی جسم و روان، گوشه گیری و انزوا و بروز افسردگی در نوجوانان و جوانان، بروز رفتارهای عصبی و غیرمتعادل، تپش قلب و بی اشتهایی و یا كم اشتهایی و رنجور شدن جسم و بی میلی به امر تحصیل و فعالیتهای ورزشی از آسیبهای جسمی و روحی و روانی كار با كامپیوتر و اینترنت برشمرده میشود.
همچنین عدم تمایل و یا كم رغبتی به انجام واجبات و حضور در مجامع علمی و مذهبی، مشغول شدن و استفاده زیاد از
تلفن همراه برای بازی و یا دیدن كلیپ و موسیقی(اعتیاد به تلفن همراه)، بیخوابی و كاهش مطالعات درسی و غیردرسی و بروز افت تحصیلی، انتخاب لباس و آرایش ظاهری به سبك های نامأنوس و ناهنجار و گرایش به سیگار، موادمخدر و كاهش انگیزه برای كار و تلاش از دیگر آسیبهای كار با اینترنت و رایانه است.
بر اساس اطلاعات سایت پلیس فتا، سروان وحید صاحبكاران توصیههایی را درمورد استفاده فرزندانشان از اینترنت داشته است:
- زمان استفاده از اینترنت را محدود كنید.
- به نوجوان بیاموزید هر چیزی كه در اینترنت می بیند یا می خواند حتماً و لزوما درست و واقعی نیست.
- روی سایت هایی كه مراجعه می كند حتماً نظارت داشته باشید.
- با اطلاعات و تكنولوژی های جدید آشنا شوید. دور ماندن والدین از پیشرفت های جدید باعث ایجاد شكاف نسلی بین آنها با فرزندانشان می شود.
- زمان هایی را اختصاص دهید تا همراه فرزندتان از سایت های مختلف دیدن كنید، راجع به محتوای آنها صحبت كنید و بازی و فعالیت هایی داشته باشید. در این صورت امكان نظارت شما بر فرزندتان فراهم می شود.
- به فرزند خود بیاموزید كه ارتباط برقرار كردن در اتاق گفتگو درست مانند صحبت كردن با یك غریبه است و باید همان احتیاط هایی كه در این زمینه به كار می رود باز هم رعایت شود.
- به او بگویید كه هیچگاه نباید اطلاعات شخصی و خانوادگی را در اینترنت در اختیار دیگران قرار دهد.
- هرگز با كسی كه در اتاق گفتگو آشنا شده ملاقات واقعی ترتیب ندهد.
- به بچه ها آموزش دهید كه همان قوانینی كه در ارتباطات واقعی رعایت میكنیم مانند فحش ندادن، استفاده نكردن از كلمات ركیك و طنزها و مطالب مبتذل و... باید در اینترنت نیز به كار گرفته شود.
پلیس فتا از هموطنان درخواست كرده كه در صورت نیاز به مشاوره آن را از طریق سایت پلیس فتا به آدرس Cyberpolice.ir بخش ثبت گزارش مردمی گزارش كنند.